Con iste articulo io
comencia un nove serie: comparationes del vocabulario le plus commun
inter Interlingua e altere linguas.
Io vole mesurar
quanto similar es le lingua quotidian. Io cercara listas del 100 plus
commun parolas in differente linguas e comparara los con le parolas
correspondente in Interlingua.
Si le parola es le
mesme o quasi le mesme, assi que un parlator del lingua comparate
facilemente comprenderea le parola de Interlingua, isto da 1 puncto.
Si le parola es
solmente partialmente similar e pote esser difficile a comprender,
isto da 0,5 punctos.
Si le parola es
totalmente differente, isto da 0 punctos.
Si le parola es
differente, ma il ha un synonymo (plus rar) in un del linguas, que es similar al
parola in le lingua comparate, io non pote considerar isto, proque io
non cognosce tote le linguas comparate, e isto influerea le
resultatos inter le differente comparationes.
Assi le
comparationes non da un exacte imagine de quanto on pote comprender,
solmente un estimation.
Naturalmente iste
methodo non es scientific. Le selection del plus commun parolas es
arbitrari e le appreciation del similaritate es subjective e non
basate super lor cognation etymologic, ma solmente al similantia
actual.
Anque le grammatica
non es tractate. Io voleva usar un methodo simple, ma totevia
indicative del similantia del vocabulario. Quando al grammatica de
Interlingua, illo es minimal, minus complicate que lo del quasi omne
le linguas de comparation, assi creante un comprension asymmetric, al
avantage del parlantes del linguas de comparation.
Le selection de 100
parolas es proque isto es un amonta maneabile, ma totevia assatis
ample. In plus, isto da le opportunitate de exprimer le similaritate
in percentos.
Quando un parola ha
plure significantias, io selige le significantia le plus commun. Si
il ha plure eligibile synonymos, io prende le plus commun.
Si vos vide errores, per favor lassa un commentario, e io va corriger los.
In iste prime
articulo io comparara Interlingua e anglese. Isto es un caso special,
considerante que quasi omne le plus frequente parolas de anglese es
de origine germanic, ma le parolas un poco plus rar, scientific e
litterari, sovente es de origine normando/francese, latin e grec.
Assi, quanto plus complicate le texto o conversation, tanto plus
similar deveni le vocabulario de Interlingua e anglese.
Alora, le
comparation es a un nivello linguisticamente multo basic, que non
reflecte le grande numero de parolas imprestate in anglese. A causa
de isto, io ha create un secunde comparation inter Interlingua e
anglese, sub le prime, que compara le 100 prime parolas de iste
articulo. Illo ha un linguage assatis academic, ubi anglese usa multe
de iste parolas imprestate. Gratias a iste duo comparationes on pote
reflecter super le similaritate inter Interlingua e anglese a duo
nivellos: basic e avantiate.
In le sequente
articulo io comparara Interlingua et espaniol.
***
Isto es le
comparation del 100 parolas anglese le plus commun con le parolas
correspondente in Interlingua. Le lista del 100 parolas anglese es
prendite del sequente fonte:
https://www.ef.com/english-resources/english-vocabulary/top-100-words/
Secundo Wikipedia le
100 parolas le plus frequente constitue circa le medietate del
parolas usate in textos anglese:
https://en.wikipedia.org/wiki/Most_common_words_in_English
Anglese -
Interlingua - Similaritate
a - un
0
about - super,
de 0
all
- omne 0
also - anque
0
and - e
0
as
- como 0
at - a
0,5
be
- esser 0
because - proque
0
but - sed,
ma 0
by - per
0
can - pote
0
come - venir
0
could - poterea
0
day - die
0
do - facer
0
even - mesmo
0
find
- trovar 0
first - prime
0
for - pro
0
from - de
0
get
- reciper 0
give - dar
0
go - ir,
vader 0
have - haber,
ha 0,5
he - ille
0
her - su
0
here - hic, ci
0,5
him - le
0
his - su
0
how - como
0
I - io
0,5
if - si
0
in - in
1
into - a,
verso 0
it
- illo 0
its - su
0
just - solo
0
know - saper
0
like
- gustar, como 0
look - mirar,
aspecto 0
make - facer
0
man - homine
0
many - multe
0
me [mi:] - me
0,5
more - plus
0
my - mi
0,5
new - nove
0,5
no - no
1
not - non
0,5
now - nunc,
ora 0
of - de
0
on - a,
super 0
one - un
0,5
only
- solmente 0
or - o
0,5
other - altere
0,5
our - nostre
0
out - foras
0
people - gente
0
say - dicer
0
see - vider
0
she - illa
0
so - assi
0,5
some - certe
0
take - prender
0
tell - dicer
0
than - que
0
that - illo
0
the - le
0,5
their - lor
0
them - les
0
then - alora
0
there - ibi, il
0
these - iste
0
they - illes
0
thing - cosa
0
think - pensar
0
this - isto,
iste 0,5
those - ille
0
time - tempore
0,5
to - a
0
two - duo
0
up - in
alto 0
use - usar
0,5
very - multo
0
want - desirar
0
way - via
0
we - nos
0
well - ben
0
what - qual,
que 0
when - quando
0
which - qual
0
who - qui
0
will - va
0
with - con
0
would - deberea
0
year - anno
0
you - tu, vos
0
your - tu
0
Similaritate: 10
punctos/procentos
Isto es le
comparation inter anglese e Interlingua, usante le prime
100 parolas del
texto. Le parolas es traducite de Interlingua, isolate, non considerante le
contexto, pro vider lor similaritate individual.
Io ha removite le
cifras. Certe parolas es repetite, ma isto non es un problema quando
on vole recrear un exemplo authentic.
Interlinga
- Anglese - Similaritate
Con
- with 0
iste
- this 0,5
articulo
- article 1
io
- I 0,5
comencia
- begin 0
un
- a 0
nove
- new 0,5
serie
- series 1
comparationes
- comparisons 1
del
- of 0
vocabulario
- vocabulary 1
le
- the 0,5
plus
- most 0
commun
- common 1
inter
- between 0
Interlingua
- Interlingua 1
e
- and 0
altere
- other 0
linguas
- languages 0,5
io
- I 0,5
vole
- want 0
mesurar
- measure 1
quanto
- how 0
similar
- similar 1
es
- is 0,5
le
- the 0,5
lingua
- language 0,5
quotidian
- daily 0
io
- I 0,5
cercara
- search 0,5
listas
- lists 1
del
- of the 0
plus
- most 0
commun
- common 1
parolas
- words 0
in
- in 1
differente
- different 1
linguas
- languages 0,5
e
- and 0
comparara
- will compare 0,5
con
- with 0
le
- the 0,5
parolas
- words 0
correspondente
- corresponding 1
in
- in 1
Interlingua
- Interlingua 1
si
- if 0
le
- the 0,5
parola
- word 0
es
- is 0,5
le
- the 0,5
mesme
- same 0
o
- or 0,5
quasi
- almost 0
le
- the 0,5
mesme
- same 0
assi
- so 0
que
- that 0
un
- a 0
parlator
- speaker 0
del
- of the 0
lingua
- language 0,5
comparate
- compared 1
facilemente
- easily 0
comprenderea
- would understand 0
le
- the 0,5
parola
- word 0
de
- of 0
Interlingua
- Interlingua 1
isto
- this 0
da
- give 0
puncto
- point 0,5
si
- if 0
le - the 0,5
parola
- word 0
es
- is 0,5
solmente
- just 0
partialmente
- partially 1
similar
- similar 1
ma
- but 0
pote
- could 0
esser
- be 0
difficile
- difficult 1
a
- to 0
comprender
- understand 0
isto
- this 0,5
da
- give 0
punctos
- points 0,5
si
- if 0
le
- the 0,5
parola
- word 0
es
- is 0,5
totalmente
- totally 1
differente
- different 1
isto
- this 0,5
da
- give 0
punctos - points 0,5
Si
- if 0
le
- the 0,5
parola
- word 0
Similatitate: 37,5
punctos/procentos
Conclusiones:
Linguas ha
differente nivellos del vocabulario. Isto es multo clarmente
monstrate de anglese: le nucleo del lingua, le parolas le plus
commun, reflecte le origine germanic del lingua.
Le parolas plus rar,
scientific et educate plus sovente es imprestate. Isto on vide multo
clarmente in anglese ma anque es ver in varie grados in altere linguas.
Io pensa que le
comparation del vocabulario le plus commun inter linguas pote dar un idea de
in quante grado le linguas divide le mesme origine.
Quando on compara
Interlingua con altere linguas in iste modo, isto monstra in quante
grado Interlingua es comprensibile pro le parlatores del altere
lingua in situationes quotidian, quando le vocabulario quotidian es
usate.
Le conclusion es que
Interlingua es multo difficile a comprender pro parlatores de anglese
a un nivello quotidian (10%), ma plus comprensibile a un nivello
litterari (37,5%).
